Ubwa Ntanshi
Cipundu milimo 15
1. INSHITA IYA KU ICECETA NA KABILI!
a. Finshi fili no kucitika ku fintu ifyo ifyabikwa pamulu sana kabili ifyo ba kumbwa ilingi line ukufuma fye na ku nshita sha kale—kabili finshi ifyo ifi fifwile uku twibukisha? Esaya 31:6, 7.
“Caba ku temwa kwa indalama muli bukaitemwe ecaba e mushila wa bubi bonse. Icuma cikaba ipalo nga cakuti twa cibika mu musango shikulu afwaya, uku cipokelela na matotelo kabili mu kutotela uku cibwesesha kuli kapela.
“Bu kankala nshi ubwa fyuma nga cakuti fya tutilwafye mu mayanda ayauma umu tengo na ngula mu fikulwa umwa ku sungila indalama? Bushe ubu kankala bwa ifi kufina nshi bukwete mukupashanya ne pusukilo ilya mupashi umo uyo umwana wa kwa Lesa uwa kulisha afwilile?”—Testimonies for the Church, vol. 6, p. 453.
“Abo abasala ukupanga ica kuleseshamo kabili no ku twalilila mulu bembu kabili no kunakila ku calo ba Kashiwa kutulubi twabo. . . . Ilyo Klistu akesa mu lulumbi lwakwe kabili na mu lulumbi lwa kwa wishi naba ngeli ba mumulu bonse naba mushinguluka, uku mu shindika mu nshila yakwe nama shiwi aya kucimfya, ilyo iciunda camaka ica kwimba kwa malumbo kule ponena pa kutwi, bonse lyena bakonfwa bwino; takwa kabe umo uu kulatamba fye ukwabula ukusendamo ulubali. Ifya ku tunganya ta fya ka titikishe umupashi. Imina ya golide iya wa kaso, , ifyo ifyalesekesha amsenso yakwe, tafili ifwa kumongola kabili. Amasano ayo abantu ba cilumba bakula, kabili ifyo ifyaba tulubi twabo, bali no kufifutatila mu fipata kabili muku fisula.”—Ibid., vol. 2, p. 41.
Ubwa cibili
Cipundu milimo 16
2. ILYO TAKUBA UKUCELWA
a. Bushe ifya lembwa fi londolola shani abo, ukupitila mu ku shingashinga, bapanya ishuko lyaku cindi-ka Lesa ne fikwatwa fyabo? Hosiya 4:17; Mateo 25:11, 12.
b. Londolola ifi kafumamo muli fyonse pali pelepele—uku bikapo fye nabo aba sumina mu cine ici-lipo—abo muli bu kaitemwe balambatila ku fikwatwa fyabo? Yakobo 5:3.
“[Yakobo 5:1–3 yalu mbulwa.] Nalimwene ukutila aya ama shiwi aya kutinya ya soselwe ukulola kuli abo aba fyuma aba itunga uku sumina icine icilipo. Shikulu alabeta bena uku bomfya ifyuma fyabo ku kutwala umu-limo wakwe pa ntanshi. Amashuko ya lapelwa kuli bena, nomba balesala amenso yabo kufyo umulimo ulefwaya, kabili mu kwangufyanya ba lambatila ku fyuma fyabo ifya mucalo. Ba litemwishapo icalo ukucila icine, ukute-mwa abantu banabo, nangula ukutemwa Lesa. Aleipusha ifikwatwa fyabo, lelo mu kuitemwa, mulunkumbwa, balekatilila ifyo bakwata. Balepela utunono limo limo mu kutalalikako kampingu wabo, nomba tabacinfya ukutemwa icalo kwabo. Ta baipelesha pa mulandu wakwa Lesa. Shikulu alimya bambi abo abacindika umweo wa muyayaya, kabili abo abengomfwa no ku kutuluka po cimo icaba pa bukankala bwa mupashi wa muntu, ka-bili ba libika ne fyuma fyabo ku kutwala mulimo wakwa Lesa pantansi ukwabula ubwafya. Umulimo uli mu kwisalika; Kabili ne ndalama sha abo abatutila ifyuma fyabo, amabala yabo ayakulu, ing’ombe elyo na fimbipo., tafya kafwaikwe. Namwene Shikulu apilibukila kuli bena no bukali, mu cifukushi, kabili no ku bwekeshapo aya amashiwi: ‘fumeni apa, mwe ba fyuma.’ Alikutile, nomba ta mwa umfwile. Uku temwa kwa calo ici kwali toto-beshe ishiwi lyakwe. Pali nomba ta mukwete incito kuli wena, kabili amileka imwe muye, ale mweba imwe: ‘fumeni apa, mwe bantu ba fyuma.’
“Yangu, na limwene ukutila cali cintu ica kutinya ukuba uwa kukanwa na Shikulu—cintu ica kuleta um-wenso ukwi katilila ku fintu ifyonaika pano, libe alisosa ukutila tu shitishe kabili no kupela ubwa fwilisho kuba lekabila, kuti lyena twa tutila ifyuma mu mulu. Nali langilwe ukutila ilyo umulimo uleisalika, Kabili ne cine cile sabankana mumaka, aba bantu ba fyuma ba kafileta no kufibika pa nkasa shaba bomfi bakwa Lesa, ukuba papata bena ukuti ba cipokelele. Ubwasuko ukufuma ku ba bomfi ba kwa Lesa bukaba bwakuti: ‘fumeni apa, mwe bantu ba fyuma.’ Indalama shenu ta shilefwaikwa. Imwe mwa likatilile ilyo mwali no ku cita icisuma ne fyuma ku kutwala umulimo wakwa Lesa pa ntanshi. Aba lekabila ba liculile; ta bapalilwe nendala shenu. Lesa ta poke-lele ifyuma fyenu pali nomba. Fumeni apa, mwe bantu ba fyuma.’ ”—Testimonies for the Church, vol. 1, pp. 174, 175.
Ubwa citatu
Cipundu milimo 17
3. UKUSAMBILILA ICIPOPE CANTASHI
a. Bushe aba fyuma basunga shani abantu abo bengisha incito—Nangula abashita kuli bena—kabili finshi tufwile lyonse ukubika mu malangulushi yesu? yakobo 5:4–6; Mateo 7:12.
“Lesa taba muli fyonse ifyuma ifi nonkwa. Satana ilingi ali kwatishamo ulubali muku kwata ifikwatwa uku-cila Lesa. Ifingi pali ifi fikwatwa fisa ukupitila mu kutitikisha umubomfi mu malipilo yakwe. Umukankala uwakwata ulukumbwa lwacifyalilwa akwatila ifyuma ukupitila mukutitikisha umubomfi, kabili no kulila abantu ilyo lyonse enga kwanisha, e pakuti alundeko ku fikwatwa ifi kalya umubili wakwe kwati mulilo.
“Inshila iya bucishinka iya konkwa bwino, kabili iya bucindami taya konkwa kuli bamo. Ababe ifi ba fwile uku bomba mu ku pusanako kabili uku bomba mukwa ngufyanya pa kuti benga bwesha inshita ya onaike. Abengi ba kasunga we sabata baliluba apa. Kabili ba titikisha na ba bwananyina ababusu, kabili abo aba kwatisha ifintu balakwata ukulyamo sana ukucila napa mulingo uwacine uwa fintu, ukucila na pafyo benga shita ifyo fine fintu, libe aba bene aba bwananyina [abapina] balesebana kabili no kutitikikishiwa pa mulandu wa ku-bulisha indalama. Lesa alishiba ifi fyonse. Ici citwa conse ica bukaitemwe, ulu nkumbwa lonse umwaba ulu fyengo, fikaleta ici lambu ca ciko.
“Nalimwene ukuti caliba bulwani kabili ici shalungama ukukana langulukilako mu nyinefwe mufyo alepita-mo. Nga cakuti ali mu mafya, na pamo mubusu, lelo ale esha ukucita ifyo enga kwanisha, afwile uku mulangu-lukilwako, kabili nangu ufye mutengo uwakwana uwafintu ifyo engashita ku wa Cuma taufwile wabikwa pa mulu (ukwabula uku cefyako); Lelo bafwile ukukwatilwa inkumbu. Lesa aka pokelela imicitile ya nkumbu iyabefi, Kabili no ulecita ifi takapanye icilambu. Nomba ukulubulula ukwa kutinya kwa libikwa kuli ba kasunga we sabata, pa mulanu wa mibele iya palama ku micitile iya lunkumbwa.”—Testimonies for the Church, vol. 1, pp. 175, 176.
b. Munshita sha kale, bushe abasumini baleyakana shani ukwabula ubwafya? 2 Korinto 8:1, 2.
“Nali sontelelwe ku nshita shakale ilyo kwali fye aba nsakata[abanono] aba lekutika ku cine no ku cipokelela. Taba kwete ifingi ifikwatwa ifya calo. Ifya lefwaikwa ku mulimo fyale akanishiwe pa bantu abanono. Pali ilya nshita cali ica fwaikwa kuli bambi uku shitisha ama yanda kabili ne mpanga, kabili no kusanga aya cepeleko umutengo ku kuba umwa kwikala kuli bena [nangula icubo], ilyo indalama shabo sha sekeshiwe na bukapekape kuli Shikulu, ku kusabankanya icine, kabili mu musango umbi ku kutwala umulimo wa kwa Lesa pa ntanshi. Nge fyo na mwene aba baipele bulilambo, nali mwene ukuti ba lishipikishe ku kubulwa pa bunonshi bwa mulimo. Namwene umungeli pa mbali yabo, ale ba sontelela ku mulu, no kutila: ‘Imwe mwa likwata ifi kwatwa fyenu mu mulu! Imwe mwa likwata ifi kwatwa mumulu ifyo ifi shikota! Shipikisheni ukufika ku mpela, kabili ici lambu cenu cikaba cikulu.’ ”—Ibid., p. 176.
Ubwa Cine
Cipundu milimo 18
4. UMUBELE USUMA UWA FWAIKWA PALI LELO
a. Mu kupanga umubele wesu, cinshi ico uku shipikisha kwa bela uku kankala sana? Yakobo 5:7.
“Umulimi alolela ifisabo fi suma ifya mu calo, Kabili ali kwata ukuteka umutima pashite ntali muku filolela, Ukusukila apokelela infula ya kuntanshi meya kulekelesha.’ Yakobo 5:7. Eico umwina Klistu alingile uku lolela pa nshita ntali no kutekanya pakuti mu mweo wakwe mutwale ifitwalo ifye shiwi lyakwa Lesa. Ilingi ilyo twa lomba icikuku ca Mupashi wa Mushilo, Lesa mu kwasuka amapepo yesu atubika mu fintu ifinga twafwa ukupanga ifi fisabo; lelo ta tukutuluka ubufwayo bwakwe, Kabili tula papuka, kabili tula sakamana. Nomba tapali uwinga kwata ifi ifikuku ka nofye ukupitila mu nshila ya kukula no kutwala ifisabo. Ulubali lwesu ku pokelela icebo cakwa Lesa no ku cikatisha, ukuinasha umupwilapo ku butungulushi bwakwe, kabili no bu fwayo bwa cebo muli ifwe buli no kpwi shishiwa.
“ ‘Nga cakuti umuntu alintemwa,’ Klistu asosele ati, ‘akabaka ama shiwi yandi, kabili Tata aka mutemwa, kabili tukesa kuli wena no kwikala nankwe.’ Yohane 14:23. No lwambu ulwa mano aya fikapo kabili aya maka lukaba pali ifwe; pantu twalikwata ubwampano ne ntulo ya bukose bonse ubu shinenuka. Mu bwi kashi bwesu ubwa buLesa tu kaletwa mu kungululwa na Yesu Klistu. Tatwa kekale na kabili ubwikashi ubwaseka ubwa bukaitemwe, lelo Klistu akekala muli ifwe. Umubele wakwe uli noku pangwa muli ifwe. Eico tuli no kutwala ifisabo ifya Mupashi wa Mushilo—‘Bamo amakumi yatatu, kabili bamo ama kumi mu tanda, kabili bamo um-wanda.’ ”—Christ’s Object Lessons, p. 61.
b. Ilyo twa tunkwa ku kuba aba nenuka napamo aba nashiwa pa mulandu wa bubi ubu lekulilako muli ici calo, mulandu nshi ukucetekela umwaba ukutekanya kwabela ukwa kwafwa? Yakobo 5:8; Luka 21:19.
“Icalo na cipama mukutoba kwe funde lyakwa Lesa. Pamulandu wa ku kuteka kwamutima kwakwe, abantu balinyantaula amaka ya butungulushi bwakwe. Balwumana akapi no kukoshanya mu kutitikisha kabili no bu nkalwe ku banatu bakwe, balesosa ati, ‘Bushe Lesa aishiba shani? Kabili bushe mwaliba ubwishibilo mu wapu-lamo?’ Malumbo 73:11. Lelo paliba aka shilwa apa kupelela. Inshita na ipalama ilyo bali no kufika apakupelela apabikwa. Nangu fye ni pali nomba na bapalamina mukupitilila umupaka uwaku shipikisha kwakwa Lesa, apa pelela uluse lwakwe. Shikulu ali no kuibikamo kuleta pa bwelu umucinshi wakwe umwine, ku kulubula abantu bakwe, kabili no ku cincintila ukusalangana kwa pondamishi.”—Ibid., pp. 177, 178.
Ubwa Cisano
Cipundu milimo 19
5. IFYA KU MWENAKO IFYA KU TUKOSHA
a. Mu cilonganino, ni pa finshi epo ilingi tulolekesha—kabili finshi tufwile uku tontonkanyapo mu kupusanako? Levi 19:18; Yakobo 5:9, 10.
“Abeli, umwina Klistu uwantanshi pa bana bakwa Adam, ali ni mfwila Lesa. Enoki aendele na Lesa, Ne calo taca mwishibe. Noah bali pumishe ngo muntu uwa cintinya kabili uwa pitilila mu busumino. ‘Bambi balyeshiwe ku bunkalwe bwa kupumya kabili no kucushiwa, Mucine fye, mu ku cilishamo ukwa kubikwabikwa munshinga [mu maceni] nangula ukukakwa mucifungo.’ ‘Bambi bali ba cululwishe, uku kana uku pokololwa; pakuti benga kwata uku shukuka ukwa cilapo.’ BaHebele 11:36, 35.
“Muli cila nkulo abantu bakwa Lesa abasalwa balatukwa no ku pakaswa, lelo ukupitila mu kucula kwabo ubwishibilo bwakwa Lesa bulasalangana konse. Onse umusambi wa kwa Klistu afwile ukuiposamo mu mutande no kutwala pa ntanshi umulimo umo wine, ku kwishiba ukuti abalwani bauko tekuti bacite akantu nangu kamo, kano uku bombela icine. Lesa apilibula ukutila icine cikaletwa ku ntanshi kabili cikaba caku cecetelako kabili ica kulandapo, nangula imisula ingabikwa pali cena. Amano ya bantu yafwile ya ala mushiwa; ubulwi bonse, umusebanya onse, kabili no kwesha konse ukwa fumyapo ubuntungwa bwa malangulushi, yaliba ninshila yakwa Lesa iya ku cincimusha ama langulushi ayo aya kuti ngatakuli ifi kuti yalala.
“Efyo ilingi ici iciifumamo ica musango uyu cimoneka mu ntumi shakwa Lesa! Ilyo uwa mano kabili uwa kusosa kusuma Stefani apolelwe amabwe ukufika ku mfwa ilyo icilye ca sanihedrin ca musongele, takwali uku lufya ku mulimo wa mbila nsuma. Ulubuto lwa ku mulu ulwa bengeshimye icinso cakwe, inkumbu isha buLesa shaputile umupu mwipepo lyakwe ilya pa kufwa, lwalili mufwi uwatwa ulwaku shinina kubalesangwa mu cilye ca sahidrine aba letunganya abo aba iminine pambali, kabili Shauli, umu falise uwale pakasa, aishile ba ici bom-belo ku kusenda ishina lyakwa Klistu ku ntanshi yabena fyalo kabili na ku sha mfumu kabili nabana bakwa Is-raleli.”—Thoughts From the Mount of Blessing, pp. 33, 34.
Ubwa Mutanda
Cipundu milimo 20
AMEPUSHO AYA KUYASUKILA CILA MUNTU
1. Bushe finshi ifyo nfwile ukukutuluka paci kumine ubukankala bwa idalama shandi?
2. Bushe cinshi ico ukusosa kwakwa Klistu ku lepilibula muli Yakobo 5:1?
3. Bunakenshi ubo ningaba uwa shi ngamwako pa cikumine uku bomba ne ndalama?
4. Mukulekelesha, bushe ukuteka kuli no ku bengeshima shani ngecitu icisuma pakati ka bantu bakwa Lesa?
5. Bushe ba mfwila Lesa aba pakeswe mu mulumbe onse basungile shani ibutukilo lyabo?